09:29 Hz.Əli(ə)dan Gənclərə nəsihətlər | |
 Hz.Əli İslam dininin ilk və ən müvəffəqiyyətli şagirdi olaraq bu dinin gətirdiyi bütün dəyərləri özünə ərdəməldə edən uca ruhlu bir insan olaraq bütün bu dəyərlərin ağasımövqesinə gəlmişdir. Rəsulullahın ən çox sevdiyi adam olan Hz Əli, ustadı Rəsulullahdan aldığı bütün əmrlər və tövsiyələri bir-birtətbiq edən və bu yolda heç bir çətinlikdən qorxmayan bir şəxsiyyətdir belə ki çox dəyərdə Rəsulullaha ən çox oxşayanvə ona ən yaxın adam olmuşdur. Bu oxşarlıqyalnız şəxsiyyətdəki xüsusiyyətlərdə qalmayıb çöldə də özünü göstərmişdir belə ki az qalaeyni şəkildə danışır eyni şəkildə yeyir və eyni şəkildə yaşayırdılar. Nəhcül-Bəlağa kitabı Qurana çox bənzəyən axışıyla bu oxşarlığınbir nümunəsidir.
Hz.Əlinin həyatının hər küncü, bütün davranışları və həyat tərzi insanlıq üçün bir işıq qaynağı və doğrunu göstərən möhkəm bir bələdçidir. Bu uca şəxsiyyətin həyatının hər küncü insanlıq üçün bir dərs, bir rəhbərdir. Qısacası Hz Əli, bütün insani dəyərlərin qəhrəmanıdır. Şübhəsiz, gənclik dövrü, hər insanın yalnız bir dəfə əldə edə biləcəyi çox qiymətli bir cövhərdir. Bir çox qabiliyyətin bu dövrdə özünü göstərməsi səbəbiylə də insan həyatındakı ən əhəmiyyətli dövrüdür bu səbəblə bir çox böyük şəxsiyyət, bu mövzuda tövsiyələretmiş, gənclərə yol göstərmişdir. Hz.Əli gənclik mövzusunda bir çoxtövsiyələr etmişdir. Bu yazıda Hz Əlinin gənclik haqqında və gənclərə xitab olaraq buyurduğu tövsiyələrə qismən də olsa yer vermək istəyirəm. Hz.Əli, gənclik və sağlamlığı iki qiymətli nemət olaraq qiymətləndirərək belə buyurur: Bu iki nemətin dəyərini ancaq onları itirən adam bilər. Gəncliyin dəyəri üçün Rəsulullahın bu buyruğu bizə bəs eləyər: Qiyamət günündə insanın ömür gəncliyinin hesabı soruşulacaq, onları necə və harada xərclədin deyə. Hz Əli, belə buyurur: Gəncliyinizin dəyərini qocalmadan əvvəl, sağlamlığınızın dəyərini isə xəstələnmədən əvvəl bilin. Hz.Əli, gəncliyini qəflət içində keçirən insanlar üçün belə buyurur: Sağlamlıqlarında hər hansı bir sərmayə hazırlamamışlar, həyatın ilk fürsətlərini güclü ikən ibrət götürmədən qaçırmışlar, həyatlarının ən parlaq dövrünü heç bir qarşılıq almadanitirmişlər. Gəncliyində yalnız bədəninə baxan biri, yaşlandığında uduzma və zillətdən başqa nəyi əldə edə bilər? Hz Əli, uşaqların təhsilindəki, zamanın roluna toxunaraq təhsil üçün işləyən və uşaqlarını öyrətmək üçün səy göstərən ana atalara səslənərək belə buyurur: Uşaqlarınıza zorlaet öz zamanınızın ənənə və adətlərinizi qəbul etdirməyə çalışmayın, onlar başqa zamanın insanlarıdırlar. Hz Əlinin bu buyruğu illərdən bəri davam edən ənənə və adətlərin zorla qəbul etdirilməməsi lazım olduğu yanında bu ənənə və adətlərin hər vaxt doğru olmadığını da açıqlayır. Bir çox səhv ənənə və adətlər hələ xalqın arasında doğru dəyərlərmişcəsinə tətbiq olunur və bu uğurda bir çox insanın da canı yanır. Müsəlman bir insanın tək düzgünlük ölçüsü İslamdır səbəbindən İslamla üst-üstə düşən ənənə və adətlərə uyğun gəlməlidir tərs düşənləri isə bir kənara buraxmalıdır. Hz Əli, oğulu Hz Həsənə belə buyurur: Allahdan başqasına qulluq etmə, Allah səni azad yaratmışdır. Şübhəsiz gənclik dövründə insanın şəhvəti maksimum nöqtədədir və bu da bir çox pisliyə zəmin hazırlayır. Hz Əli, Şəhvətə etiraz etmək istiqamətində belə buyurur: Şəhvətinə məğlub olan adam, qızıl qarşılığında alınıb satılan kölədən daha dəyərsizdir. Özünə hörmət etmək, Hz Əlinin gənclərə istiqamətli digər bir nəsihətidir, Hz Əli, Hz Həsənə belə buyurur: Özünə dəyər ver və alçaq işlər səni istədiyinə çatdırsa daheç bir alçaq işə bulaşma, heç bir şey insanın şərəfinin dəyərində ola bilməz və itən şərəfin yerini özündən başqa heç bir şey doldura bilməz. Hz Əli, oğulu Hz Həsənə belə buyurur: Oğlum, sənin tərbiyən üçün tez davrandım, ürəyin qatılaşmadan və ağılın başqa şeylərlə məşğul olmadan, alimlər və təcrübə sahibi kəslərin daha əvvəl çətinliyini yaşadığı və səni bu mövzuda ehtiyacsız etdiyi işlərə qaçmağın üçün tezbaşladım, elə isə onların bizə çatan təcrübələri sənə də çatacaq. Gəncliyin verdiyi sərxoşluq hamımızın çox yaxşı bildiyi başlı başına böyük bir təhlükədir, gənclər bu mövzuya kafi diqqəti göstərməyib diqqətsizcə davrandıqlarındadırsa özləri və ətraflarındakı insanlara zərər verə bilərlər. Hz Əli, bu mövzuyla əlaqədar belə buyurur: Ağıllı insan, özünü pul, güc, elm, tərif və gənclik sərxoşluğundan qorumalıdır. Bu sərxoşluqların hər birisi ağılı yox edəcək və insanı hörmətdən salacaq zəhərli küləklərə malikdir. Bu sərxoşluqların müalicəsi isə ancaq insanın öz dəyərini bilməsiylə reallaşa bilər. Hz Əli bu mövzuda belə buyurur: Ey gənclər, insanlıq şərəfinizi ədəb və tərbiyə ilə qoruyun, qiymətli dininizi elm və məlumat ilə pis kəslər və təhlükələrdən uzaq yapış. Hz Əli, dostluq mövzusunda gənclərə xitab olaraq belə buyurur: Din qardaşlarınızla olan dostluğunuzusağlamlaşdırın, onlar sizin dünya və axirət sərmayənizdirlər. Allah üçün dostluqetdiyi bir dostunuitirən adam, bədəninin ən qiymətli parçasını itirən adam kimidir. Hz Əli, bu mövzuyla əlaqədar, oğulu, Hz Həsənə belə buyurur: Dostluğundakı səmimiyyətə güvənərək qardaşının haqqını məhv etmə çünki haqqların itməsi dostluqları yox edər və haqqını məhv etdiyin adam sənin dostolmaz. Hz Əli, digər buyruqlarında isə gənclərin doğru yoldan ayıran səbəbləri bəyan edərkən aşağıdakı səbəblərə toxunmuşlar: 1- Məlumatsızlıq 2- Şəhvət 3- Pis insanlardan təqlid etmək 4- Həddindən artıq əsəbilik və qəzəb 5- Üstünlük qazanmaq duyğusu 6- Çoxluq istəyi 7- Qürurlanmaq 8- Ailə tərbiyəsindən məhrum olmaq 9- İmanın zəif olması. | |
|
| |
| Всего комментариев: 1 | |
|
|
|
